Ratusz staromiejski był w czasach Kopernika administracyjnym i handlowym centrum miasta, często odwiedzanym przez rodzinę przyszłego astronoma
Wielki, ceglany gmach ratusza wzniesiony został w końcu XIV wieku w południowo-wschodnim narożniku Rynku Staromiejskiego. Otrzymał wówczas formę, która bez większych zmian przetrwała do czasów dzieciństwa i młodości Mikołaja Kopernika. Dwukondygnacyjny budynek zbudowany został na planie kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem, do którego prowadziły cztery przejazdy. Z murami ratusza połączono starszą wieżę - symbol miejskiej niezależności i punkt obserwacyjny czuwający nad miastem.
Ratusz w czasach Kopernika pełnił ważne funkcje administracyjne i handlowe. Był siedzibą miejskich władz i urzędów, a także miejscem sprzedaży towarów oferowanych przez toruńskich kupców i rzemieślników. Budynek odwiedzały rzesze mieszkańców miasta i gości, w tym również polscy monarchowie i dygnitarze, którzy przebywali tu przy okazji rokowań pokojowych oraz spotkań z reprezentantami stanów Prus Królewskich.
W ratuszu bardzo często bywał ojciec przyszłego astronoma, Mikołaj Kopernik. W latach 1465-1483 pełnił zaszczytną funkcję ławnika sądu staromiejskiego, która wiązała się z koniecznością uczestnictwa w procesach sądowych. Miejscem ich odbywania była zachowana do dzisiaj sala sądowa zlokalizowana na parterze północnego skrzydła gmachu.
Współcześnie ratusz jest siedzibą Muzeum Okręgowego w Toruniu. W jego najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniu, jakim jest obszerna Sala Mieszczańska, eksponowany jest najsłynniejszy wizerunek Mikołaja Kopernika - tzw. portret gimnazjalny, namalowany w II połowie XVI wieku.
Obrazy