Dom Glazurowy to nazwa obszernej kamienicy, stojącej do początku XX wieku przy toruńskim Rynku Staromiejskim pod numerem 36. Niezachowany do dziś budynek był niegdyś własnością rodziców Mikołaja Kopernika. Współcześnie jest wskazywany jako najbardziej prawdopodobne miejsce narodzin astronoma.
Dzięki badaniom historyków wiadomo, że już od końca XIV wieku połowa tej kamienicy znajdowała się w posiadaniu przodków Kopernika od strony matki – patrycjuszowskiego rodu Watzenrodów. W 1468 roku drugą część tego domu zakupił Mikołaj Kopernik, mąż Barbary Watzenrode. W ten sposób cała kamienica stała się własnością rodziców przyszłych rodziców astronoma, którzy jednocześnie – od 1464 do 1480 roku – posiadali również dom przy ul. Św. Anny (dziś ul. Kopernika 15).
Brak źródeł nie pozwala ostatecznie rozstrzygnąć, w której z tych dwu lokalizacji zamieszkiwali Kopernikowie w 1473 roku, a więc w momencie przyjścia na świat Mikołaja. Za tym, że miejscem urodzin astronoma był właśnie Dom Glazurowy przemawia jego lepsze położenie oraz fakt, że była to rezydencja od dawna związana z Watzenrodami. Wiemy natomiast z całą pewnością, że to właśnie tutaj Mikołaj Kopernik spędził swoją młodość – pierwsze wzmianki potwierdzające zamieszkiwanie jego najbliższej rodziny w kamienicy przy Rynku Staromiejskim dotyczą 1480 roku. Przyszły astronom mieszkał tu wraz z rodzeństwem również po śmierci ojca, aż do czasu wyjazdu z Torunia na studia w 1491 roku. Później dom należał do jego bliskich krewnych, w tym starszej siostry Barbary, która sprzedała kamienicę w obce ręce dopiero w 1521 roku.
Dom nazywano „Glazurowym” (Glasenhaus) w nawiązaniu do elewacji fasady, która pokryta była glazurowanymi cegłami. W czasach Kopernika do celów mieszkalnych wykorzystywano tylko pomieszczenia na parterze i pierwszym piętrze oraz położoną w głębi parceli oficynę. Pozostałych kondygnacji używano – tak jak w innych kamienicach – jako magazynów. Dorastający astronom podczas pobytu w domu mógł wpatrywać się w gotyckie malowidła, którymi ozdobione były m.in. ściany wielkiej sieni. Miał też na pewno wiele okazji, by przez frontowe okna śledzić życie miasta i ważne wydarzenia odbywające się na Rynku Staromiejskim.
Niestety, wygląd Domu Glazurowego znamy tylko z wykonanych na przełomie XIX i XX wieku fotografii. Jego fasada przedstawiała się wówczas inaczej niż w średniowieczu, była bowiem wynikiem siedemnastowiecznej przebudowy w stylu manierystycznym i późniejszych przekształceń. Dom, nazywany wówczas Kamienicą pod Lwem, został w 1906 roku rozebrany. W jego miejscu powstał nowoczesny – jak na początek XX wieku – budynek handlowy, znany dziś jako Dom Towarowy PDT. Z dawnego Domu Glazurowego przetrwały na miejscu jedynie piwnice. Ocalone podczas rozbiórki fragmenty średniowiecznych malowideł oraz relikty malowanego, renesansowego przechowywane są w Muzeum Okręgowym w Toruniu.
Warto wspomnieć, że Dom Glazurowy sąsiadował z innym okazałym budynkiem, tj. Kamienicą pod Gwiazdą. W latach 90. XV wieku, w czasach, gdy młody Kopernik wraz z bratem Andrzejem przebywali na studiach pod Wawelem a ich wuj, biskup Łukasz Watzenrode, starał się o potwierdzenie sakry biskupiej na dworze krakowskim, kamienica ta była własnością Kallimacha – wyjątkowo wpływowej postaci na dworze Jagiellonów.
Obrazy